Sağlıkta sınırları kaldıran vizyon: Emel Albayrak, Kartal Okuma ile Türkiye’den dünyaya açılıyor.Şehrin en çok okunan yayını Ankara Life Dergisi olarak bu ay, teleradyolojide çığır açan girişimci Emel Albayrak’ı ağırlıyoruz. 2015’te periferdeki hastaneler ile akademik merkezler arasındaki hizmet farkını kapatmak için yola çıkan Albayrak, bugün 71 ilde, 5 ülkede ve 7/24 hizmet veren güçlü bir ekibiyle radyolojide kaliteyi ve güvenliği yeniden tanımlıyor. Teknik engelleri, yasal düzenlemeleri ve uluslararası adaptasyonu başarıyla aşan bu girişimci, geleceğe dair vizyonunu ve sağlık teknolojilerinde devrim niteliğindeki projelerini bizimle paylaştı. İyi okumalar dileriz.
Emel Hanım, Kartal Okuma’yı 2015’te sağlık alanında teleradyoloji hizmeti sunmak üzere kurdunuz. Bu fikrin doğuşundan bugüne kadar geçen süreçte, hem yurt içi hem de yurt dışı pazarlarda karşılaştığınız en büyük teknik ve düzenleyici engeller nelerdir?
Kartal Okuma’yı 2015 yılında kurarken temel hedefimiz, özellikle periferdeki hastaneler ile akademik merkezler arasındaki görüntüleme hizmeti eşitsizliğini azaltmaktı. Teleradyoloji, bu farkı kapatabilecek güçlü bir modeldi. Ancak ilk yıllarda hem teknik hem de yasal açıdan önemli zorluklarla karşılaştık.Teknik tarafta en büyük engel, farklı PACS sistemleri arasında veri uyumsuzluğuydu. DICOM standardı ortak olsa da, sahadaki cihazların yazılım sürümleri, ağ altyapıları ve bant genişlikleri çok değişkendi. Bu nedenle kendi entegrasyon katmanımızı ve optimize edilmiş bir DICOM router sistemimizi geliştirdik.Düzenleyici açıdan en kritik konu, hasta verilerinin KVKK ve GDPR gibi düzenlemelere uygun şekilde işlenmesi ve yurtdışı veri aktarım protokollerinin hukuken güvence altına alınmasıydı. Bu süreçte hem Sağlık Bakanlığı hem de Avrupa’daki sağlık otoriteleri ile uyumlu bir çerçeve oluşturduk.
Firmanızda çalışan yaklaşık 75 radyoloji uzmanı ve 25+ sağlık personeli ile 71 ilde hizmet veriyorsunuz; uzaktan raporlama kalitesini ve hasta güvenliğini korumak için hangi protokolleri, teknolojileri ve kalite kontrol mekanizmalarını kullanıyorsunuz?
Şu anda 75 radyoloji uzmanı ve 25’in üzerinde sağlık personelinden oluşan ekibimiz, 71 ilde 7/24 kesintisiz hizmet veriyor. Kaliteyi korumak için üç katmanlı bir kontrol mekanizması uyguluyoruz:
1. Otomatik kalite kontrol (AI destekli): Görüntülerin çözünürlüğü, kontrast ve oryantasyonu otomatik algoritmalarla denetleniyor.
2. Çift kör raporlama sistemi: Kritik ve acil vakalarda ikinci bir radyolog tarafından doğrulama yapılıyor.
3. Audit & feedback süreci: Haftalık kalite toplantılarında rastgele seçilen vakalar yeniden değerlendiriliyor; bu, hata oranlarını istatistiksel olarak %0.5’in altına düşürdü.
Tüm iletişim ve veri aktarımı ISO 27001, HL7 ve DICOM güvenlik standartları ile şifreleniyor. Ayrıca, hasta verisi depolama süresi, anonimleştirme ve erişim logları düzenli olarak bağımsız denetimden geçiriliyor.
Yurt dışı pazarlarda faaliyet göstermek, farklı sağlık sistemleri, dil, kültür ve hukuk düzenlemeleri anlamına geliyor. Kartal Okuma’nın yurt dışı projelerinde başarıya ulaşmasını sağlayan stratejileriniz ve adaptasyon süreciniz nasıl gerçekleşiyor?
Yurt dışı projelerde başarının anahtarı, lokal adaptasyon ve kültürel hassasiyet oldu. Avrupa, Orta Doğu ve Afrika pazarlarında farklı regülasyonlar ve sağlık iş akışları mevcut. Biz her yeni ülkede üç aşamalı bir süreç izliyoruz:
• Regülasyon analizi: Yerel sağlık otoriteleriyle veri aktarımı ve lisanslama koşulları önceden belirleniyor.
• Dil ve raporlama standardizasyonu: Raporlama yazılımımız HL7-FHIR protokolüne entegre olup, çok dilli rapor oluşturma modülüne sahip.
• Yerel partnerlik: Her ülkede lokal bir medikal danışman ekibi ile çalışıyoruz; bu sayede hem kültürel hem terminolojik uyum sağlanıyor.
Bu stratejiyle şu anda 5 farklı ülkede aktif teleradyoloji hizmeti veriyoruz.
Acil durumlar için çok hızlı raporlama, travma hastaları için geçici değerlendirmeler gibi zor senaryolarla karşılaşıyorsunuz. Bu tip vakalardaki operasyonel iş akışı nasıl işliyor?
Acil durumlarda hız ve doğruluk dengesini korumak için ayrı bir “Fast-Track Radiology Workflow” sistemimiz mevcut.
• Görüntü merkeze ulaştığı anda otomatik triage algoritması vakayı “kritik öncelikli” olarak etiketliyor.
• Bu vakalar, 7/24 hazır bekleyen “Rapid Response” radyolog ekibine yönlendiriliyor.
• İlk değerlendirme (preliminary report) genellikle 5–7 dakika içinde, nihai rapor ise 15 dakika içinde tamamlanıyor.
• Kritik bulgular, PACS üzerinden değil, entegre mobil bildirim ve sesli alarm sistemi ile klinisyenlere ulaştırılıyor.
Bu model özellikle travma merkezleri ve inme hastaları için hayat kurtarıcı bir fark yaratıyor.
Teknoloji teleradyolojide kritik bir rol oynuyor. Görüntü aktarımı, yazılım güvenliği, veri gizliliği gibi alanlarda kartalokuma.com’daki sistem altyapınızın güçlü yönleri nelerdir?
Kartalokuma.com altyapısı, tamamen bulut tabanlı hibrit bir mimari üzerinde çalışıyor.
• Veri aktarımı: Tüm DICOM görüntüler AES-256 bit şifreleme ile güvenli tünellerden (VPN) transfer ediliyor.
• Depolama: Sunucularımız Türkiye ve Avrupa’daki Tier-4 veri merkezlerinde barındırılıyor; bu sayede hem yasal hem operasyonel yedeklilik sağlanıyor.
• Yazılım güvenliği: Penetrasyon testleri üç ayda bir bağımsız firmalarca yapılıyor.
• Yapay zekâ entegrasyonu: Görüntü kalitesi optimizasyonu, lezyon ön tespiti ve otomatik önceliklendirme modüllerinde yapay zekâ kullanıyoruz.
Bu yapı, hem veri bütünlüğü hem de erişim hızında %40 artış sağladı.
Geleceğe dair hedefleriniz nelerdir? Hem Kartal Okuma’nın yurt içi yayılımı hem de uluslararası ortaklık, servis çeşitliliğiaçısından neler planlıyorsunuz?
Kısa vadede hedefimiz, Türkiye’deki tüm kamu ve özel hastaneler için entegre bir ulusal teleradyoloji ağı kurmak. Bunun için kendi geliştirdiğimiz modüler PACS-RIS sistemini açık API formatında sunmayı planlıyoruz.Orta vadede ise Avrupa ve Orta Doğu’daki hastane zincirleriyle uzmanlık bazlı raporlama (subspecialty reporting) alanında ortaklıklar geliştirmeyi hedefliyoruz; özellikle nöroradyoloji, kardiyak MR ve onkolojik görüntüleme alanlarında yapmayı planlıyoruz.Uzun vadede vizyonumuz, yapay zekâ destekli “decision support platformu” ile radyoloğun karar mekanizmasını güçlendiren, güvenli ve ölçeklenebilir bir sağlık teknolojisi ekosistemi oluşturmak.
